گردشگری غذا؛ رنگ زیبای فرهنگ و عطر دل انگیز خاطره - مجله سفرنامه پاریس

جهت دریافت مشاوره سفر با تور کانادا ارزان قیمت با ما همراه باشید، سفر به آبشار نیاگارا و شهرهای پیشرفته تورنتو و مونترال را در کنار ما تجربه کنید.

اگر علاقمند به سفر با بهترین تور لوکس کانادا هستید با ما همراه شوید

در عصر حاضر به تدریج گردشگران که گردش و سفر در تاریخ، ورزش، طبیعت و فرهنگ سایر ملل و اقوام را در سفرها تجربه کرده اند به واسطه میل انسان به تغییر به دنبال تجربه های جدید می فرایند و در این جهت توجه به حس دلنشین خوردن غذاهای بومی، سنتی و محلی به یکی از تفریحات سالم و با استقبال و جذابیت بالای گردشگران بدل شده است به گونه ای که تا پیش از این گردشگری غذایی را می شد به عنوان زیر مجموعه و مکمل سایر انواع گردشگری و صرفا با هدف تجربه فرهنگ غذایی مردم میزبان شناخت اما امروزه گردشگری غذایی در حال تبدیل شدن به یکی از انواع مستقل گردشگری و البته توام با تخصص است.

تاثیر غذا، خوراک و نوشیدنی بر جذب گردشگر به گونه ای است که غذا به عنوان یکی از نمادهای اصلی معرف و نشانه فرهنگ، سنت، خلق و خو و دیدگاه های زیستی مردمان هر جامعه محسوب می شود و در صورتی که هدف گردشگران را آشنایی با فرهنگ، سنت و سابقه تاریخی هر خطه بدانیم غذاهای بومی و محلی در این زمینه یار و پیام رسان خوبی می توانند باشند.

گردشگری خوراک و نوشیدنی یا فود توریسم(food tourism یا food travel) از مهمترین اشکال گردشگری است که نقش مهمی در جذب گردشگر داخلی و البته خارجی دارد.

از دیدگاه متخصصان و صاحبنظران مردم شناس؛ فرهنگ غذا، خوراکیها و نوشیدنیها جایگاهی خاص در آداب، رسوم، اخلاقیات و خلقیات انسانها دارد. از این حیث غذا عنصری کلیدی در حوزه مردم شناسی، انسان شناسی و تمدنی محسوب می شود.

گردشگری غذا امروزه بازاری با گردش اقتصادی بسیار بالا دارد به طور مثال میل و علاقه شدید به وجود آمده در انسانها برای استفاده از غذای سالم و به تعبیری غذای حلال به حدی رشد یافته که دیگر طالبان غذای حلال را نمی توان صرفا کشورهای اسلامی دانست بنابراین ایران به واسطه فعالیت و ارائه خدمات به صورت حلال در نحوه ارائه خدمات و شیوه های پخت و تهیه غذا با رعایت اصول اسلامی، شایسته سهمی جدی و قابل توجه در بازار غذای حلال و البته جذب گردشگران غذایی و علاقه مند به تجربه غذاهای جدید است.

به یقین اطلاع رسانی و معرفی ظرفیتها و تنوع غذایی موجود در کشورمان اهمیت به سزایی در معرفی هر چه بهتر و جذب گردشگران دارد و چون شیوه طبخ غذای ایران بعد از سبک پخت غذای چینی و رومی سومین سبک شناخته شده در جهان است به خوبی می توان با معرفی این سبک به جهانیان نسبت به جذب گردشگران خارجی موفقیت شایسته ای کسب کرد.

خراسان رضوی و مشهد الرضا(ع) با میزبانی سالانه حدود 35 میلیون گردشگر داخلی و خارجی و میزبانی بیش از یک سوم گردشگران خارجی ورودی به کشور از جایگاهی اثربخش و مهم برای معرفی، ظرفیت سازی و تقویت گردشگری غذایی و معرفی هرچه بیشتر و بهتر خوراک و غذای ایرانی برخوردار است.

ثبت ملی دو غذای شله مشهدی و شیشلیک شاندیز در فهرست آثار معنوی کشور نشانگر قدمت و تاریخچه طولانی پخت غذاهایی از این دست در خطه خراسان رضوی است.

شله مشهدی، شیشلیک، کباب، دیزی سنگی، دیگچه، کوکوی شیرین، چنگالی، حلیم نیشابوری، حلیم قوچانی، حلیم مشهدی، انواع آش، کباب دنده، چلو ماهیچه و چلوگوشت از دیگر غذاهایی است که در خطه خراسان بسیار شناخته شده است.

کمتر گردشگر و مسافری است که به مشهد آمده باشد و به مناطق گردشگری طرقبه و شاندیز نرفته و تجربه خوردن غذاهایی مانند شیشلیک، جوجه، کباب دنده، چلوماهیچه و چلوگوشت را نداشته باشد.

تنوع غذایی بسیار فراوان در ایران و به تبع آن خطه خراسان که برگرفته از ویژگی های طبیعی، آب و هوایی و فرهنگی هر منطقه است ظرفیت بسیاری برای جذب گردشگر غذا ایجاد کرده است.

برگزاری جشنواره های غذایی و برپایی تورهای غذا برای آموزش پخت غذاهای محلی و افزایش گردشگرانی که به دنبال تنوع غذایی در محیط های سنتی هستند به ایجاد گردشگری غذا منجر شده که توسعه و گسترش آن در سالیان اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است.

رییس اتحادیه صنف رستوران، چلوکباب، آشپزخانه، کباب و حلیم مشهد گفت: گردشگری غذا ظرفیتی جذاب و غنی در خطه خراسان و محبوب گردشگران خارجی و داخلی محسوب می شود.

حسن امیریان اضافه کرد: بیشتر میهمانان خارجی رستورانهای کلانشهر مشهد را گردشگرانی از کشورهای خلیج فارس به خصوص کشور عراق تشکیل می دهند به طوری که از 100 درصد گردشگران خارجی حدود 70 درصد از عراق و بقیه از کشورهایی مانندعمان، کویت و قطر هستند.

وی اضافه کرد: سه غذای مورد توجه و سفارش گردشگران خارجی به ترتیب شیشلیک، چلوگوشت و ماهیچه است که بسیار در بین این گردشگران پرطرفدار است.

رییس اتحادیه صنف رستوران، چلوکباب، آشپزخانه، کباب و حلیم مشهد گفت: در حال حاضر بهترین تفریح مردم غذاخوردن و رفتن به رستورانهاست و به رغم همه فشارهای اقتصادی هنوز هم مردم به گردشگری غذا توجه ویژه ای دارند.

امیریان بیشترین غذاهای مورد توجه مردم ایران و سفارش آنان را به ترتیب قورمه سبزی، قیمه و چلوکباب اعلام کرد و اضافه کرد: البته توجه به غذاهایی مانند شیشلیک و ماهیچه نیز از سوی ایرانیان وجود دارد اما غذاهای سنتی مانند چلوکباب و قیمه از سفارش بیشتری برخوردار است.

وی با اشاره به فعالیت 850 واحد رستورانی مجاز در کلانشهر مشهد که زیر پوشش این اتحادیه هستند ادامه داد: علاوه بر این، 250 واحد دیگر که تمامی مراحل فعالیت خود را طی کرده و استعلامات را هم گرفته اند هم اکنون معطل دریافت مجوز بهداشت و پارکینگ هستند.

او اضافه کرد: به صورت میانگین هر یک از 850 واحد دارای پروانه فعالیت زیر پوشش روزانه 100 مشتری دارند که رقم خوب و قابل قبولی محسوب می شود.

رییس اتحادیه صنف رستوران، چلوکباب، آشپزخانه، کباب و حلیم مشهد با اشاره به اهمیت و جایگاه غذاهای سنتی و بومی در طب سنتی و سلامت انسانها اضافه کرد: متاسفانه نسل جوان و نوجوان بیشتر به سمت استفاده از انواع غذاهای فست فود و سریع پز گرایش دارند و نزدیکی و آشنایی کمتری با فواید و مزایای غذاهای سنتی ایرانی دارند.

امیریان گفت: لازم است با فرهنگ سازی و آموزش ساخت غذاهای سنتی و بومی به نسل جوان علاوه بر معرفی فرهنگ و هویت ایرانی، توجه آنان را به جنبه سلامتی و تغذیه ای این غذاها نیز جلب و هدایت کرد.

وی ادامه داد: جوانان می توانند با نظاره جذابیت و محبوبیت غذاهای ایرانی در بین گردشگران خارجی از شدت لذیذ بودن این غذاها و اهمیت آنها برای گردشگران خارجی مطلع شوند.

او با اشاره به اینکه غذاهای ایرانی به شدت محبوب گردشگران خارجی است اضافه کرد: کشور ایران از خاویار به عنوان بهترین منبع غذایی در جهان برخوردار است و در کنار آن مشهد نیز با توجه به کیفیت غذاهایی که دارد در حقیقت دارنده بهترین غذاهای غرب آسیا و مورد توجه و محبوبیت گردشگران خارجی است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز در این زمینه معتقد است که غذاها نمادهای فرهنگی جامعه هستند و می توان از طریق بسط و ترویج آنها به نوعی فرهنگ را نیز انتقال داد.

ابوالفضل مکرمی فر با اشاره به ظرفیت های زیاد خراسان رضوی برای جذب گردشگر در حوزه غذاهای بومی و محلی گفت: تنوع اقلیمی و قومی در ایران باعث شده تا غذاهای ایرانی نیز دارای تنوع زیادی باشد و به تبع آن در این استان نیز شاهد تنوع و تعدد فراوانی در غذاها و نیز تفاوتهای مثبت در شیوه های پخت هستیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر گردشگری غذا به نوعی مکمل دیگر انواع گردشگری ها محسوب می شود و معروف ترین غذاهای ایران شامل چلوکباب، قورمه سبزی، فسنجان، دیزی سنگی، زرشک پلو با مرغ، لوبیا پلو، خورشت قیمه، آش رشته و شیشلیک محسوب می شود که بخش عمده این غذاها در خراسان رضوی یافت می شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با بیان اینکه چلوکباب از جمله غذاهای تاریخی و قدیمی است اضافه کرد: شیشلیک شاندیز و شله مشهد نیز دو غذای ثبت شده در فهرست میراث فرهنگی کشور است که هر دو متعلق به استان خراسان رضوی است.

مکرمی فر با بیان اینکه ظرفیت های زیاد در فرهنگ غذایی و پخت و پز در خراسان رضوی می تواند برای توسعه گردشگری و افزایش مدت ماندگاری گردشگران نقش موثری داشته باشد ادامه داد: بسیاری از غذاهای بومی استان در عرصه ملی و بین المللی شناخته شده اند که از آن جمله می توان به شله مشهدی و شیشلیک شاندیز اشاره کرد.

وی تاکید کرد: گردشگری غذا فرصت و ظرفیتی نو در عرصه گردشگری است که می توان با پر رنگ کردن آن در کنار سایر جذابیت های موجود، شمار بیشتری از گردشگران را جذب کرد.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بینالود نیز گفت: گردشگرانی که به مشهد می آیند به این شهرستان که به نام طرقبه - شاندیز شهرت دارد و جاذبه های غذایی آن توجه ویژه ای دارند و اهمیت غذایی شاندیز برای آنها به حدی است که شهر شاندیز توسط گردشگران داخلی و خارجی بیشتر به نام شهر شیشلیک شناخته می شود.

علی اکبر احمدزاده اضافه کرد: این غذا با قدمتی بیش از 50 سال و با معرفی مناسب در کشور و عرصه بین المللی به عنوان غذای اصلی مورد تقاضای گردشگران محسوب می شود که در سال 1395 در فهرست معنوی به نام شهر شاندیز ثبت ملی شد.

وی ادامه داد: در کنار شیشلیک شاندیز، در شهر طرقبه نیز دیزی سنگی، جوجه کباب، کباب لقمه، ماهیچه و چلوگوشت به عنوان غذای اصلی مورد اقبال گردشگران است همچنین خوراکی هایی مانند بستنی، سمنو و خشکبار طرقبه نیز در میان گردشگران تقاضای بسیاری دارد.