12 عوامل اصلی آلودگی هوا و روش های جلوگیری از آن ها
به گزارش مجله سفرنامه پاریس، آلودگی هوا یکی از بزرگ ترین مسائل جوامع بزرگ شهری است که هر ساله موجب مرگ بیش از 7 میلیون نفر می شود. شناخت دلایل و عوامل اصلی آلودگی هوا و جلوگیری از آن می تواند جان میلیون ها نفر را نجات دهد. اما آیا می دانید دلایل اصلی افزایش آلودگی هوا چیست؟ در مورد مهم ترین آلاینده های هوا چه می دانید؟ چطور می توان عوامل ایجاد آلودگی هوا را کنترل کرد؟ در این مقاله از مجله خبرنگاران می توانید با عواملی که آلودگی هوا را تشدید می کند آشنا شوید. در انتهای مقاله به سوالات متداول در مورد علت اصلی آلودگی هوا و راه های پیشگیری از آن پاسخ خواهیم داد.
آلودگی هوا چیست؟
آلودگی هوا به تغییرات فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی در هوای جو گفته می گردد. این شرایط زمانی ایجاد می گردد که ذرات گرد و غبار، گازهای مضر و دود وارد جو شده و موجب کثیف شدن هوا شوند. آلاینده هایی که در هوا وجود دارند، برای سلامت انسان و کل کره زمین مضر هستند. گزارش های سازمان بهداشت دنیای نشان می دهد که در حال حاضر از هر 10 نفر 9 نفر از افراد کره زمین هوا آلوده و حاوی آلاینده هایی بیشتر از حد مجاز را تنفس می کند.
انواع آلودگی هوا
آلودگی هوا به طور کلی به دو دسته آلودگی های مرئی و نامرئی تقسیم بندی می شوند. آلودگی مرئی هوا همان طور که از نامش پیداست، قابل مشاهده و رؤیت است و می توانید آن را بر فراز آسمان مشاهده کنید. آلاینده های نامرئی نیز به نوع خطرناکی از آلودگی گفته می گردد که خطرناک تر از آلودگی های مرئی است. این نوع آلودگی هوا معمولاً کمتر مورد توجه قرار می گیرد و از نمونه های آن می توان به وجود دی اکسید گوگرد، مونوکسید کربن و اکسیدهای نیتروژن اشاره کرد.
مهم ترین آلاینده های هوا کدامند؟
اطلاع از آخرین مطالب مجذوب کننده و پرطرفدار
آیا تا به حال به این فکر کرده این که علت اصلی آلودگی هوا چیست؟ در ادامه می توانید با مهم ترین آلاینده هایی که موجب آلودگی هوا می شوند آشنا شوید.
- دی اکسید کربن
- مونوکسید کربن
- اکسیدهای نیتروژن
- ترکیبات آلی فرار
- گرد و غبار
- ازون و …
عوامل اصلی آلودگی هوا
زمانی که صحبت از آلودگی هوا می گردد، احتمالاً این سوال در فکر خیلی از افراد ایجاد می گردد که چه چیزهایی هوا را آلوده می کند؟ حقیقت این است که عوامل متعددی بر آلودگی هوا نقش دارند. در ادامه به دلایل اصلی افزایش آلودگی هوا اشاره شده است. در همین ابتدا پیشنهاد می کنیم مقاله بهترین خوراکی ها برای آلودگی هوا را هم مطالعه کنید.
1- سوخت های فسیلی از عوامل اصلی آلودگی هوا
بیشترین بخش آلودگی هوا مربوط به سوزاندن سوخت های فسیلی است. سوخت های فسیلی مثل زغال سنگ، نفت و بنزین که برای تولید برق و انرژی مورد استفاده قرار می گیرند، موجب انتشار مونوکسید کربن در هوا می شوند. استنشاق هوای ناشی از آلاینده های سوخت های فسیلی می تواند موجب کاهش اکسیژن رسانی به قلب و بروز بیماری های تنفسی گردد.
2- آلودگی های صنعتی، از منابع اصلی آلودگی هوا
فعالیت های صنعتی بیشتر از حد تصور موجب آلودگی هوا می شوند. دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد و مونوکسید کربن از آلاینده های اصلی آلودگی هوا ناشی از صنایع هستند. این آلاینده های موجب ایجاد سوزش چشم، گلو و مسائل تنفسی می شوند و می توانند زمینه بروز بیماری های مزمن را فراهم کنند.
3- آلاینده های خانگی، از عوامل اصلی آلودگی هوا
استفاده از محصولات سمی که به آن ها ترکیبات آلی فرار نیز گفته می گردد، یکی دیگر از عوامل اصلی آلودگی هوا هستند. تهویه نامناسب، درجه حرارت و رطوبت زیاد در کنار استفاده از اسپری های تمیز کننده و مواد شوینده می تواند موجب آلودگی فضای داخل ساختمان گردد. از طرف دیگر کپک، سیگار و بخار ناشی از شومینه نیز در آلودگی فضای خانه و محل کار مؤثر است.
4- آتش سوزی، از دلایل اصلی افزایش آلودگی هوا
آتش سوزی نه تنها موجب تغییرات آب و هوایی بلکه موجب آلودگی هوا نیز می گردد. سوزاندن بقایای مزرعه نقش مهمی بر آلوده شدن هوا و ورود مواد سمی به جو دارد. دود ناشی از آتش هوا را مه آلود و نفس کشیدن را سخت می کند.
5- کپک ها و پوسیدگی های میکروبی از عوامل اصلی آلودگی هوا
صنایع تولیدی، شیمیایی و نساجی موجب ورود مواد شیمیایی و ترکیبات آلی به جو می شوند. باکتری ها و قارچ ها نقش مهمی در چرخه بیوژئوشیمیایی طبیعت دارند. پوسیدگی میکروارگانیسم موجب آزاد شدن گاز سمی متان می شوند. گاز متان به شدت برای سلامت مضر است و موجب مرگ می گردد.
6- حمل و نقل از عوامل مؤثر بر آلودگی هوا
آلودگی ناشی از وسایل نقلیه در شهرهای بزرگ، یکی دیگر از مهم ترین عوامل اصلی آلودگی هوا محسوب می گردد. آلاینده های ناشی از خودروی بنزینی به میزان کشیدن 10 نخ سیگار در روز برای بدن مضر است. اتومبیل ها ذراتی همانند مونوکسید کربن؛ هیدروکربن و اکسید نیتروژن در هوا منتشر می کنند. زمانی که میزان آلودگی در جو زیاد گردد، لایه ازون نیز آسیب می بینند.
7- سوزاندن زباله از عواملی که آلودگی هوا را تشدید می کند
سوزاندن زباله ها یکی دیگر از مضرترین عوامل مؤثر بر آلودگی هوا است. گزارش ها نشان می دهد که در شهر دهلی کشور هند روزانه 9500 تن زباله سوزانده می گردد. از همین رو این شهر به عنوان دومین شهر دنیا در تولید زباله شناخته می گردد. سوزاندن زباله موجب بروز آلاینده هایی می گردد که زمینه بیماری هایی مثل سرطان، مسائل کبدی، اختلالات سیستم ایمنی، اختلال در تولید مثل و اختلالات عصبی را فراهم می کند.
8- تخریب محیط زیست و ساخت و ساز از دلایل اصلی افزایش آلودگی هوا
ساخت و سازهای غیر قانونی در کنار تخریب جنگل ها و محیط زیست برای ساخت برج های تجاری و مسکونی از دیگر عواملی است که بر آلودگی هوا مؤثر است. از طرف دیگر افزایش جمعیت شهرها و تخریب طبیعت موجب افزایش هوای ناپاک به ویژه برای سالمندان و بچه ها می گردد.
9- فعالیت های کشاورزی از عوامل اصلی آلودگی هوا
فعالیت های کشاورزی تأثیر جدی بر کاهش کیفیت هوای زمین دارد. استفاده از آفت کش ها و کودها از مهم ترین منابع آلودگی هوا هستند. امروزه برای رشد سریع گیاهان و محصولات زراعی از انواع سموم و کود استفاده می گردد. این کودها جدا از این که در چرخه اکوسیستم از طریق جانوران مصرف می گردد، موجب آلودگی هوا نیز می گردد.
10- استفاده از محصولات شیمیایی از دلایل آلودگی هوا
یکی دیگر از عوامل آلودگی هوا مواد شیمیایی و مصنوعی هستند. این مواد شیمیایی هم محیط داخل و هم خارج منزل را آلوده می کنند. هر ماده شیمیایی می تواند در دسته این مواد آلاینده قرار بگیرد. اما جالب است بدانید که ترکیبات آلی فرار مثل دئودورانت ها و عطرها حتی بیشتر از آلاینده های خارج از منزل برای ریه مضر هستند و منجر به بیماری هایی مثل بیماری آسم و سایر بیماری های تنفسی می شوند.
11- گرمای هوا از عوامل اصلی آلودگی هوا
گرما موجب افزایش انتشار آلاینده های هوا می گردد. گرمایی که از تولید برق ساختمان ها و همچنین سوخت گازهای فسیلی اتومبیل ها منتشر می گردد، موجب گرم شدن هوا می گردد. از سوی دیگر تغییرات آب و هوایی موجب شده تا کره زمین گرم تر گردد و این موضوع زمینه افزایش گرده گل ها در هوا و زیاد شدن آتش سوزی در جنگل ها و مراتع را فراهم می کند.
12- آسیب دیدن لایه اوزون
عامل دیگری که بر آلودگی هوا نقش مهمی دارد، آسیب لایه اوزون است. سوراخ شدن لایه ازون موجب تغییرات آب و هوایی و انتشار گازهای گلخانه ای می گردد. از طرف دیگر این موضوع موجب گرم تر شدن زمین و افزایش آلودگی هوا می گردد.
روش های جلوگیری از آلودگی هوا
برای مقابله با آلودگی هوا روش های متعددی وجود دارد. در ادامه به مهم ترین روش های پیشگیری از آلودگی هوا اشاره شده است.
- استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی؛
- بررسی سلامت خودرو و اطمینان از عملکرد صحیح آن؛
- عدم استفاده از خودروهای قدیمی و دودزا؛
- محافظت از گیاهان و کاشت گیاهان تازه که آلودگی هوا را تصفیه می کنند
- استفاده از رنگ های بر پایه آب به جای رنگ روغن؛
- استفاده از خورشید برای تامین انرژی؛
- صرفه جویی در مصرف انرژی؛
- استفاده از گاز طبیعی به جای زغال؛
- عدم استفاده از محصولات غیرقابل بازیافت؛
- کاهش مصرف کاغذ؛
- استفاده از کیسه های کاغذی به جای پلاستیکی؛
- کاهش استفاده از مواد شمیمیایی خطرناک؛
- استفاده از پنکه به جای کولرهای گازی؛
- استفاده از محصولات دارای برچسب انرژی؛
- عدم استفاده از سموم و کودهای شیمیایی برای پرورش گیاهان.
سخن پایانی
انجام برخی اقدامات ساده و همچنین اطلاع از عوامل اصلی آلودگی هوا به ما کمک می کند تا بتوانیم جلوی انتشار آلاینده ها در هوا را بگیریم. اولین قدم برای جلوگیری از تشدید آلودگی هوا کاهش مصرف انرژی و استفاده کمتر از وسایل نقلیه است. از طرف دیگر استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در کنار کاهش آسیب به محیط زیست نیز می تواند بر کاهش آلاینده های مضر مؤثر باشد.
سوالات متداول
مهم ترین عوامل ایجاد آلودگی هوا چیست؟
سوخت های فسیلی، آلودگی های صنعتی، آلاینده های خانگی، آتش سوزی، پوسیدگی میکروبی، حمل و نقل با ماشین های شخصی، سوزاندن زباله ها، تخریب محیط زیست و ساخت و ساز، فعالیت های کشاورزی، استفاده از مواد شیمیایی، گرمای هوا و آسیب دیدن لایه ازون از مهم ترین عوامل ایجاد آلودگی هوا هستند.
بهترین روش برای پیشگیری از آلودگی هوا چیست؟
بهترین روش پیشگیری از آلودگی هوا، حفاظت از محیط زیست، حفظ جنگل ها، استفاده از وسایل نقلیه عمومی و کاهش آلاینده های صنعتی است.
مهم ترین مضرات آلودگی هوا چیست؟
آلودگی هوا موجب از بین رفتن اکوسیستم موجودات زنده، بروز بیماری های خطرناک برای انسان ها و حیوانات و گرم شدن زمین می گردد.
منابع: ، ، ،
نوشته های مرتبط
بهترین روش های تمیز کردن لوستر کریستالی برای خانه تکانی عید نوروز
چگونه با این سورپرایزها روز مادر را جشن بگیریم
آموزش طرز تهیه 7 هدیه دست ساز برای روز مادر
بهترین روش های جرم گیری و از بین بردن رسوب کتری و سماور
منبع: افق کوروش