آیا سیارک آپوفیس به زمین برخورد خواهد نمود - مجله سفرنامه پاریس

خبرنگاران| دانشمندان تصور می کردند که سیارک آپوفیس در سال 2036 یا 2068 به زمین برخورد کند، اما عبور دو هفته پیش این سیارک از کنار زمین، موجب شد اخترشناسان داده های مفیدی بدست بیاورند. دانشمندان از یک آنتن رادیویی استفاده کردند تا حرکت آپوفیس را ردیابی نمایند و دریافتند که تاثیر این سیارک دیگر به آن صورت که احتمال می رفت، نیست.

به گزارش خبرنگاران؛ این سیارک چند سال دیگر و در روز 13 آوریل سال 2029 میلادی هم از فاصله 31 هزار و 900 کیلومتری زمین عبور می نماید. می توان این گذر سیارک را با چشم غیرمسلح از غرب استرالیا و برای مدت کوتاهی رصد کرد. البته دانشمندان گذر این سیارک در سال 2068 را بسیار خطرناک می دانستند که مشاهدات جدید خطر برخورد به زمین را منتفی می داند. داوید فارنوچیا، پژوهشگر ناسا گفت: دیگر احتمال برخورد در سال 2068 وجود ندارد و محاسبات ما خطری را حداقل برای 100 سال آینده نشان نمی دهند.

مارینا بروزوویچ، از دانشمندان آزمایشگاه پیش رانش جت ناسا گفت: اگرچه آپوفیس اخیرا به زمین نزدیک شد، اما هنوز حدود 17 میلیون کیلومتر با سیاره ما فاصله دارد. ما توانسته ایم اطلاعات بسیار ارزشمندی در خصوص فاصله آن با زمین به دست بیاوریم. وی اضافه کرد: این آنالیز نه تنها یاری کرد تا احتمال خطر را رد کنیم، بلکه یک فرصت شگفت انگیز علمی را برای ما فراهم می نماید.

سیارک آپوفیس که نامش را از خدای خشم و تخریب در مصر قدیم گرفته، در سال 2004 توسط اخترشناسان رصدخانه ملی کیت پیک کشف شده و در مدار خورشید قرار گرفته است که از کمربند کویپر به سمت زمین حرکت می نماید. دانشمندان از آن موقع تا به امروز همه حرکات این سیارک را مورد آنالیز قرار داده اند تا داده های بیشتری در خصوص راستا حرکت آن به دست بیاورند. محاسبات فعلی گویای آن است که آپوفیس شانس بسیار کمی برای برخورد به زمین دارد؛ احتمال برخورد آن یک در صد هزار است.

آنالیز ها نشان می دهد که حدود 1400 سیارک خطرناک در اطراف زمین وجود دارد. اگر این اجرام فضایی بیشتر از 7.5 میلیون کیلومتر به زمین نزدیک شوند و قطر آنها عظیم تر از 100 متر باشد، ناسا آنها را به عنوان جرم بالقوه خطرناک یا به اختصار PHO طبقه بندی می نماید.

یک فرصت علمی

برای رسیدن به جدیدترین محاسبات مدار آپوفیس و پیگیری دقیق حرکت آن، ستاره شناسان از آنتن رادیویی 70 متری مرکز شبکه های فضای دوردست گلدستون (Goldstone Deep Space Communications) در کالیفرنیا استفاده کردند.

اگرچه آپوفیس این بار هم در گذر از کنار زمین بسیار نزدیک بود، اما هنوز 17 میلیون کیلومتر فاصله داشت. این گذر به دانشمندان یاری کرد تا اطلاعات دقیقی در خصوص فاصله آن با دقت حدود 150 متر به دست آورند. این را مارینا بروزویچ (Marina Brozovic) از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) گفت و اضافه کرد: این اقدام نه تنها باعث شد تا هر گونه خطر برخورد را رد کنیم، بلکه ما یک فرصت علمی شگفت انگیز را فراهم کرد.

گلدستون همچنین برای تصویربرداری از سیارک آپوفیس، با رادیو تلسکوپ 100 متری گرین بنک (Green Bank) هممکاری کرد. بدین ترتیب در حالی که گلدستون در حال فرستادن سیگنال بود، گرین بنک به دریافت سیگنال می پرداخت. یک آزمایش رادار دوپایه (Bistatic) که قدرت سیگنال رادیویی را دو برابر می نماید.

اگرچه تصاویر راداری آپوفیس به صورت پیکسلی به نظر می رسند، اما توان تفکیک 38.75 متر در هر پیکسل است. با توجه به فاصله 17 میلیون کیلومتری سیارک که حدود 44 برابر فاصله زمین تا ماه بود، این وضوح قابل توجه است. به گفته برزویچ با چنین توان تفکیکی اگر یک دوربین دو چشمی به قدرت این رادار داشتیم، می توانستیم در لس آنجلس باشیم و یک منوی شام را در رستورانی در نیویورک بخوانیم..

اما علاوه بر مشخص دقیق مدار آپوفیس، تیم رادار امیدوارند که با تجزیه و تحلیل پیشرفته داده ها بتوانند در خصوص شکل سیارک هم اطلاعات بیشتری کسب نمایند. مشاهدات قبلی حاکی از آن است که آپوفیس ظاهری دولپه ای (Bilobed) مانند بادام زمینی دارد. شکلی که در میان سیارک های نزدیک به زمین با قطر بیش از 200 متر معمول است و حداقل از هر 6 مورد یکی چنین ساختاری دارد.

ستاره شناسان همچنین در تلاشند تا درک بهتری از سرعت چرخش سیارک و محوری که به دور آن می چرخد (معروف به حالت چرخش) داشته باشند. این داده ها باعث می گردد تا جهت گیری سیارک با زمین را هنگام ورود به میدان گرانشی سیاره ما در سال 2029 که می تواند آن حالت چرخش را تغییر دهد و حتی سیارک لرزه ایجاد کند، مشخص نمایند.

در 13 آوریل 2029 (25 فروردین 1408) سیارک آپوفیس با فاصله ای کمتر از 32 هزار کیلومتر که نزدیکتر از فاصله مدار زمین آهنگ است، از کنار زمین می گذرد. طی این رویداد آپوفیس برای ساکنان روی زمین از نیمکره شرقی و بدون احتیاج به تلسکوپ یا دوربین شکاری قابل مشاهده خواهد بود.

همچنین به گفته فارنوکیا این گذر نزدیک می تواند به کشف های جدید بیانجامد. بدین ترتیب گذر سال 2029 سیارک آپوفیس فرصت بی سابقه ای برای ستاره شناسان است که بتوانند از نزدیک این یادگار منظومه شمسی را مشاهده نمایند. جرمی که دیگر یک خطر بالقوه برای سیاره ما نیست و فقط یک کنجکاوی علمی محسوب می گردد.

درباره آپوفیس بیشتر بدانیم

سیارک 99942 یا 99942 آپوفیس نود و نه هزار و نهصد و چهل و دومین سیارک کشف شده است که در 19 ژوئن 2004 کشف شد. این سیارک که قبلاً با نام موقت 2004 ام ان 4 نامیده می شد یک سیارک نزدیک به زمین است. داده های اولیه نشان می داد که این سیارک در 13 آوریل 2029 با فاصلهٔ خطرناکی از کنار زمین خواهد گذشت یا با احتمال 2.7 درصد با زمین برخورد خواهد نمود. پیش بینی های بعدی، برخورد را در 13 آوریل سال 2036 و با احتمال ضعیف 1 به 256000 بیان داشتند. در سال 2013، براساس آخرین مطالعات انجام شده، احتمال برخورد آپوفیس رد شد. این سیارک قطری نزدیک به 325 متر دارد که از کمربند کویپر به سمت زمین حرکت می نماید. نیروی نظامی ایالات متحده آمریکا و روسیه به فکر منحرف کردن این سیارک بوده اند.

منابع:

nasa.gov

scitechdaily.com