درخشش ستارگان ایرانی در آسمان علم جهان - مجله سفرنامه پاریس

بررسی ها نشان می دهد که در سال 94 بالغ بر 11 دستاورد علمی توسط محققان ایرانی به ثبت رسیده و به دلیل این دستاوردهای مهم تحقیقاتی نیز جوایز بزرگ بین المللی به این دانشمندان اعطا شده است.

مدال یونسکو در نانوفناوری پزشکی

دکتر سودابه داوران در اردیبهشت سالی که گذشت پیروز به دریافت برنده مدال یونسکو شد. وی در مراسمی که در مقر یونسکو در پاریس برگزار گردید این مدال را دریافت کرد. این جایزه برای مشارکت موثر در ترویج علوم و فناوری نانو به داوران اعطا شد.

وی از استادان دانشگاه علوم پزشکی تبریز است که به پاس دستاوردهای تحقیقاتی در حوزه نانوفناوری پزشکی از سوی کمیسیون بین المللی دانشنامه حمایت از حیات به عنوان یکی از برندگان این مدال انتخاب شد. این کمیته تحقیقاتی را که در ارتباط با بهداشت و درمان، ارتقای سطح زندگی و افزایش طول عمر اجرا شده باشد به عنوان اولویت های اصلی برای انتخاب نفرات برگزیده مورد نظر قرار می دهد. در حقیقت نانوفناوری در علوم زیستی از مهم ترین اولویت ها برای اعطای این مدال است.

این جایزه از سال 2010 بنیان نهاده شده است و به افرادی تعلق می گیرد که در ترویج علوم و فنون نانو بیشترین و اثرگذارترین خدمات را ارائه نموده باشند. سال 2010 این جایزه به یک محقق روسی که 10 سال قبل برنده جایزه نوبل شده بود تعلق گرفته بود. سال های بعد تعداد افرادی که پیروز به احراز شرایط لازم برای دریافت این جایزه شده بودند افزایش پیدا کرد. سال 94 این جایزه به چهار محقق از کشورهای ایران، آمریکا، روسیه و کنیا اهدا شد. این جایزه شامل مدال، دیپلم افتخار و یک لوح تقدیر است.

دستاورد محقق ایرانی در کاهش عفونتهای بیمارستانی با ابررایانه ها

سالانه هزاران تن به دلیل ابتلا به عفونتهای بیمارستانی جان خود را از دست می دهند و این درحالی است که هزینه های زیادی نیز صرف درمان آنها می شود. در این میان انتقال انواع عوامل عفونی از راه هوا نگرانی های زیادی را برای دانشمندان علوم پزشکی ایجاد نموده است.

درسالی که گذشت محققان انستیتو سلطنتی فناوری (KTH) سوئد کار بر روی این چالش را شروع کردند تا راهی را جهت تصفیه سازی هوای تنفسی پیدا نموده و در نهایت عوامل عفونی زا در بیمارستانها را به حداقل برسانند. این موضوع زمانی از اهمیت بالایی برخوردار شد که کمیته ملی سلامت و رفاه سوئد در گزارشی بیان کرد که حدود 10 درصد از تمام تختهای بیمارستانی این کشور به بیمارانی اختصاص می یابد که به عفونتهای باکتریایی از جمله staphylococcus مبتلا شده اند و جالب اینکه این عفونتها در حین تردد در فضاهای بیمارستانی ایجاد شده است.

ساسان صدری زاده دانشجوی دوره دکتری و پروفسور هولمبرگ از انستیتو سلطنتی فناوری سوئد نتایج تحقیقات ارزشمندی را منتشر نموده اند که می تواند سرانجامی شاد کننده بر این نگرانی همیشگی باشد. در این نوآوری از ابررایانه ها برای محاسباتی استفاده نموده اند که به وسیله آنها می توان سیستم تهویه مطبوع هوا را در محیطهای بیمارستانی به بالاترین حد خود رساند. آنها پیشتر از این سیستم در ساخت بیمارستان NKS سوئد استفاده نموده بودند.

مبنای کار محققان این پروژه، در تهویه مطبوع هوای محیطهای بیمارستانی مبتنی بر دمای چنین محیط هایی است که بخشی از آن مربوط به چگونگی پردازش و تصفیه جریانهای هوایی در نقاط حساسی نظیر اتاق های عمل می شود. آنها امیدوارند که نتایج این دستاورد از مرگ سالانه 1500 تن بر اثر عفونتهای بیمارستانی جلوگیری کند.

ساخت اولین باند زخم فراوری شده از پوست خرچنگ

درسال 94 محسن میرآفتاب و گراهام کالیر دستیار او پیروز به ساخت اولین باند زخم فراوری شده از پوست خرچنگ در دانشگاه بولتون انگلیس شدند که از قدرت التیام بخشی بسیار بالایی برخوردار است. خرچنگ ها به دلیل داشتن ماده معدنی با نام chitosan در پوست خود معروف به التیام بخش های طبیعی هستند.

همچنین این محقق ایرانی با استفاده از پوست سخت تنان به ویژه خرچنگ ماده ای را فراوری کرد که می تواند به سرعت جلوی خونریزی را گرفته، ضمن اینکه از خاصیت ضد باکتری بسیار بالایی هم بر خوردار است. این محقق ایرانی و دستیار او با ساخت این باند زخم می توانند دوره بهبود را به روزها و حتی هفته ها کاهش دهند. ماده اصلی این دستاور، نوعی شکر است که به صورت طبیعی در پوست خارجی خرچنگ ها و مرجان های آبی شکل می گیرد.

همچنین دکتر محسن میرآفتاب و دستیار وی، ماه ها بر روی این ماده جدید که chitocel نام دارد و ساخته شده از خرچنگ و جلبک دریایی است، تحقیق نموده اند. در این راستا میرآفتاب گفت: برای ساخت این باند زخم از اسید الژنیک که در نوعی جلبک دریایی است و از قابلیت جذب بالا برخوردار است، استفاده نموده ایم.

این محقق ایرانی گفت: chitosan گرفته شده از پوست خرچنگ خاصیت معجزه آسای التیام بخشی و ضدباکتریایی دارد. بر همین اساس، این باند زخم فراوری شده در اندازه 10.16 سانتیمتر مربع است و می تواند در بریدگی ها، زخم های سطحی و زخم های جراحی مورد استفاده گیرد.

جایزه فیزیک بنیادین آشکارساز CMS در دستان یک ایرانی

یک محقق ایرانی به عنوان یکی از سه برنده جایزه فیزیک بنیادین آشکارساز CMS برگزیده شد. اسماعیل اسکندری دانشجو و محقق پژوهشگاه دانش های بنیادین پیروز به اخذ جایزه فیزیک بنیادین آشکارساز CMS شد. به جز وی محققانی از دو دانشگاه دهلی هند و هلسینکی فنلاند نیز به عنوان برندگان جایزه CMS شتابگر سرن اروپا در سالی که گذشت معرفی شده اند.

اعطای این جایزه از سال 2013 شروع شده است و آنچه که سال جاری به اسکندر اسماعیلی اعطا شده به واسطه پروژه تحقیقاتی موسوم به Search for Resonant and Non-Resonant Higgs Pair Production in bbVV∗ Decay Channel through Semi-Letonic Final States بوده که در پایگاه اینترنتی CMS معرفی شده است. پروژه شتاب ذرات CERN یکی از مهم ترین پروژه های مرکز تحقیقات هسته ای اروپا و جهان محسوب می شود که با مشارکت صدها دانشمند از بیش از 37 کشور جهان از جمله ایران به فعالیت خود ادامه می دهد.

سرن (CERN) یا سازمان اروپایی پژوهش های هسته ای، بزرگ ترین آزمایشگاه فیزیک ذره ای جهان است که در سال 1954 در بخش شمال شرقی شهر ژنو در کشور سوئیس در مجاورت مرز فرانسه ایجاد شد. در حال حاضر 20 کشور اروپایی عضو این سازمان بوده و بیش از 2هزار و 600 کارمند به طور تمام وقت و همچنین در حدود 7 هزار و 931 دانشمند و مهندس (به نمایندگی 580 دانشگاه و مؤسسه تحقیقاتی از 80 کشور جهان) در آن مشغول به کارند.

یک ایرانی در جمع 4 دانشمند جوان برجسته در علوم زمین

در سالی که گذشت کاوه مدنی از طرف اتحادیه علوم زمین اروپا به عنوان یکی از چهار دانشمند جوان برجسته در علوم زمین در سال 2015 میلادی انتخاب شد.اتحادیه علوم زمین اروپا (EGU) استاد مدیریت آب و محیط زیست دانشگاه امپریال کالج لندن را به عنوان یکی از چهار دانشمند جوان برجسته در علوم زمین در سال 2015 میلادی معرفی کرد. اتحادیه علوم زمین اروپا (EGU) با تلفیق انجمن ژئوفیزیک اروپا EGS و اتحادیه اروپایی علوم زمین EUG در سال 2002 میلادی تشکیل شد.

این اتحادیه سالانه هشت جایزه اصلی را به محققان برتر در شاخه های مختلف علوم زمین در سطح جهانی اهدا می نماید که از میان آنها چهار جایزه Arne Richter نام دارند که به چهار دانشمند جوان برجسته اهدا می شود. سال 94 برای اول بار، یک محقق ایرانی توانست یکی از جوایز اصلی این اتحادیه که به دانشمندان جوان برجسته تعلق می گیرد را از آن خود کند.

اتحادیه علوم زمین اروپا، کاوه مدنی را به دلیل سهم بنیادی تحقیقاتش در تلفیق نظریه ها و روش های متفاوت تحلیل تصمیم گیری در سامانه های مدیریت آب حائز دریافت این جایزه دانسته و او را به عنوان یکی از چهار دانشمند برجسته جوان در سال 2015 میلادی انتخاب نموده است.

عنوان دانشمند جوان تنها در صورتی قابل احراز است که سن محقق از 35 سال کمتر بوده و بیشتر از هفت سال از اخذ آخرین مدرک تحصیلی وی نیز نگذشته باشد. این اتحادیه در آخرین بیانیه خود اعلام نموده، شرط سنی خود را برای این جایزه از سال دیگر حذف خواهد نمود.

جایزه بهترین دانشمند جوان در زمینه کمومتریکس

استادیار دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی شریف نیز پیروز به دریافت جایزه بهترین دانشمند جوان سال 2015 در زمینه کمومتریکس شد.

پانزدهمین کنفرانس سالانه کمومتریکس در شیمی تجزیه در شهر چانگشا در کشور چین برگزار گردید. این کنفرانس، معتبرترین کنفرانس بین المللی در زمینه کمومتریکس است که سال جاری برای اولین بار در عمر بیست و هشت ساله برگزاری آن در آسیا برگزار گردید. هرساله طی این کنفرانس فعالترین محقق در این شاخه علمی توسط کمیته علمی انتخاب می شود و مورد تقدیر قرار می گیرد.

این جایزه به دلیل فعالیت های ارزشمند دکتر هادی پرستار شهری در زمینه توسعه روش های جدید کمومتریکس جهت بررسی داده های پیچیده حاصل از نسل جدید سیستم های کروماتوگرافی که نقش بسیار مشخص کننده ای در کسب اطلاعات از سیستم های بیولوژیکی، نفتی، محیط زیستی و غذایی دارد به وی اعطا شد.

جایزه آموزشگاه سلطنتی علوم مهندسی سوئد به دانشمند ایرانی

به گزارش خبرنگاران، در سالی که گذشت آموزشگاه سلطنتی علوم مهندسی سوئد، جایزه خود را به یک محقق ایرانی برای تحقیق بر آلیاژهای منیزیم اعطا کرد. دکتر محسن اسماعیلی، دانشمند ایرانی پیروز به دریافت معتبرترین جایزه علمی سوئد یعنی آموزشگاه سلطنتی علوم مهندسی این کشور به خاطر دستاورد چشمگیر خود در رشته علم مواد و مهندسی شد.

تحقیق دکتر اسماعیلی بر روی ریزساختار و خواص آلیاژهای سبک فلزی از قبیل منیزیوم و آلیاژهای آلومینیوم و همچنین کامپوزیت های ماتریکس فلزی (MMCs) که در حوزه های مختلف مهندسی مورد استفاده قرار می گیرند، است.این محقق ایرانی با ارائه یک روش کاملا نوین موجب تحول عظیمی در صنعت حمل و نقل شده است. وی در این روش با سازگار کردن ریزساختار آلیاژها باعث تقویت چشمگیر خواص خوردگی این فلز شده به طوریکه کاهش وزن وسایل نقلیه را به دنبال خواهد داشت.

منیزیم علاوه بر واکنش پذیرترین فلز، سبک ترین سازه فلزی نیز محسوب می شود. در حقیقت مقاومت فرسایش (خوردگی) ضعیف آلیاژهای منیزیوم یک مانع بزرگ برای بهره گیری از این فلز در صنعت حمل و نقل است.

این دستاورد می تواند گام بزرگی در کاهش مصرف سوخت و فراوری گازهای CO2 باشد.نتیجه تحقیق این دانشمند ایرانی حاکی از مقاومت خوردگی 4 برابری آلیاژ منیزیوم توسعه یافته نسبت به نوع متداول آن است.

دانشمند ایرانی در میان 10 دانشمند برتر جهان

یاسر رودی یکی از فارغ التحصیلان دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف نیز به عنوان یکی از 10 دانشمند برتر جهان انتخاب شد. نشریه ساینس نیوز با نظرخواهی از 30 نفر از برندگان جایزه نوبل، 10 دانشمندی را که تحقیقاتشان بیش از همه مورد توجه این نوبلیست ها بوده انتخاب نموده که در جمع آنها دکتر یاسر رودی، فیزیک پیشه جوان ایرانی نیز حضور دارد.

یاسر رودی، محقق ایرانی موسسه علوم اعصاب کاولی و مرکز محاسبات عصبی دانشگاه علوم و فناوری نروژ (NTNU)، خردادماه سال 94 جایزه اریک کندل 2015 را که هر دو سال یکبار با مشارکت فدراسیون نوروساینس اروپا در حوزه علوم اعصاب اعطا می شود، دریافت کرد.

موضوع اصلی تحقیقات وی، درک ساختار محاسبات و الگوریتم های مربوط به نتیجه گیری های عددی و آموزش و چگونگی پایه ریزی این محاسبات در شبکه های عصبی است. وی با همکاری پروفسور می بریت موزر و پروفسور ادروارد موزر (برندگان نروژی جایزه نوبل پزشکی 2014) به نتایج چشمگیری در زمینه درک ساختارهای شبکه (grid) در سیستم های ردیابی انواع پستانداران و کارنمودهای حافظه دست یافته است.

پرکارترین محقق ایرانی در فراوری مدرک علمی

بررسی مجموع مدارک علمی ایران بر اساس پایگاه وب آوساینس نشان می دهد که دکتر مسعود صلواتی نیاسری، استاد گروه سلول های خورشیدی دانشکده شیمی دانشگاه کاشان، پرکارترین محقق ایران در فراوری مدرک علمی سال 2015 بوده است.

صلواتی نیاسری که تحصیلات کارشناسی خود را در سال 1371 در رشته شیمی در دانشگاه اصفهان و دوره کارشناسی ارشد خود را سه سال بعد در رشته شیمی معدنی در دانشگاه صنعتی اصفهان و دوره دکتری این رشته را در سال 1380 در دانشگاه تهران به سرانجام رسانده طی سالهای 2001 تا 2015 بالغ بر 516 مدرک علمی در پایگاه وب آوساینس داشته که نخستین مدرک به سال 2001 باز می شود.

تعداد کل استنادات دریافتی مدارک علمی دکتر صلواتی نیاسری برابر با 8 هزار و 223 بوده و میانگین استناد به هر سند علمی وی، 15.49 است. شاخص ARC کشوری این محقق 1.71 است که گویای کیفیت بسیار مناسب مدارک علمی او در مقایسه با مدارک علمی حوزه شیمی ایران است.

همچنین مقدار شاخص ARC این محقق در سطح جهان و حوزه شیمی 1.06 است که گویای کیفیت بالاتر از میانگین جهانی حوزه شیمی است و بر این مبنا می توان چنین تفسیر کرد که او یک محقق در کلاس جهانی است.

دو ایرانی جایزه یاری هزینه تحقیقاتی بنیاد ملی علم آمریکا را دریافت کردند

نگار توسلیان و بابک حیدری، استادان جوان ایرانی موسسه فناوری stevens درسالی که گذشت پیروز به دریافت جایزه یاری هزینه تحقیقاتی بنیاد ملی علم آمریکا (NSF) شدند.

دکتر بابک حیدری استاد دانشکده سیستم ها و برنامه ریزی این دانشگاه و دکتر نگار توسلیان استاد دانشکده الکترونیک و مهندسی کامپیوتر، از دانش آموختگان کارشناسی دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف هستند که برای ادامه تحصیل و فعالیتهای علمی راهی آمریکا و کانادا شده اند.

جایزه پنج ساله بنیاد ملی علوم آمریکا برای یاری به توسعه یک چارچوب نظری جدید بر اساس نظریه بازی و روش های شبکه یی پیچیده برای مدل سازی تاثیر معماری محصولات و سیستم ها بر نوآوری تکنولوژیک و رقابت در بازار به دکتر حیدری اعطا شده است.

دکتر حیدری به عنوان بخشی از پروژه خود موادی آموزشی را بر اساس علوم پیچیدگی (Complexity) برای برنامه های موزه علوم بچه ها درنیویورک تهیه خواهد نمود. زمینه دیگر تحقیقات وی، تحقیق در مدل سازی شبکه های هیبرید انسانی - خودمختار، پخش فضایی خطر و سیستم ها و مدارات ارتباطی سیلیکون پایه است.

دکتر توسلیان نیز جایزه NSF را به منظور شروع یک پروژه فوری در زمینه طراحی سیستمی از فناوری امواج میلی متر برای تصویربرداری های پزشکی و تشخیص سریع تر و موثرتر تومورهای سرطان پوست دریافت کرد. با تقسیم پهنای باند به کانال هایی که هر یک به واحدهای آنتی کوچک مجهزند، وضوح بیشتر، عمق تصویری بهتر، در بیمارستان عمومی ماساچوست محقق خواهد شد.

توسلیان به عنوان بخشی از پروژه خود برنامه هایی آموزشی را با همکاری مرکز علوم لیبرتی در شهر جرسی و یک دوره جدید در سطح کارشناسی ارشد در زمینه کاربردهای پزشکی الکترو مغناطیسی در دانشکده خود ایجاد خواهد نمود. به گفته وی سرطان پوست با 3.5 میلیون مورد شناسایی شده جدید و میلیاردها دلار بار درمانی شایع ترین و رو به گسترش ترین نوع سرطان تنها در سال گذشته در آمریکاست.

زمینه کاری دیگر توسلیان فناوری های فرکانس رادیویی و ماکروویو، الکترو مغناطیسی زیستی و سیستم های میکرو الکترومکانیک (MEMS) با کاربردهای پزشکی است و در زمینه سیستم های تشخیص سرطان با موسسه دیوید کخ MIT همکاری مداوم دارد.

جایزه مجمع جهانی آلزایمر به محقق ایرانی

اواخر سال 94 نیز جایزه ای از سوی مجمع جهانی آلزایمر در آمریکا به کوروش شاهپسند محقق برجسته ایرانی اعطا شد. این جایزه به دلیل تحقیقات وی روی آلزایمر اعطا شده است.

این دانش آموخته پسادکتری دانشکده پزشکی هاروارد در زمینه سازوکار بروز آلزایمر تحقیقاتی انجام داده تا در راستای درمان این بیماری و پیشگیری از ابتلا به آن گام بردارد. به صورت کلی می توان گفت این جایزه صد هزار دلاری، هر ساله به تحقیقاتی اعطا می شود که در آینده حرفی برای گفتن در زمینه درمان آلزایمر داشته باشند.

شاهپسند که اخیرا به عضویت هیات علمی پژوهشگاه رویان درآمده است، باتوجه به تحقیقات پیروزیت آمیز در زمینه درمان آلزایمر پیش بینی کرد که ایران تا 5 الی 6 سال آینده به قطب درمان آلزایمر درجهان تبدیل می شود.