چشم های عجیبی که همزمان دو دنیا متفاوت را زیر نظر دارند - مجله سفرنامه پاریس

پریسا عباسی- ماهی مرکب چشم چپ cockeye در عمقی از آب زندگی می نماید که منطقه مرزی نامیده می شود. این موجود بین دو دنیا شناور است و برای زندگی در هر دو دنیا سازگار شده است.

چشمان ناهماهنگ آنها این مشکل را حل نموده و به آنها اجازه می دهد تا همزمان بتوانند به هر دو دنیا نگاه نمایند.

هر دو چشم ماهی مرکب در زمان تولد شبیه به هم هستند. اما کره چشم چپ آنها بسیار سریعتر رشد می نماید و نهایتا یک لوله بلند، اغلب با عدسی زرد روشن، تشکیل می شود. این چشم بزرگ و بسیار حساس به سمت بالا خیره می شود و در پی اثری از غذا یا دشمنانی که از بالای سرشان عبور می نمایند، می شود. ماهی مرکب با این چشم بزرگ، رنگ زرد نور پس زمینه را فیلتر می نماید و می تواند حیوانات درخشانی که سعی می نمایند با نور آبی اطراف خود ترکیب شده و خود را استتار نمایند را ببیند.

این در حالی است که قطر کره چشم راست این موجود، نصف چشم چپ او است. او با چشم راست خود در پی اثری از درخشش حیوانات در پایین و در آب های تاریک است.

جان آبلت، متصدی ارشد نرم تنان در موزه تاریخ طبیعی لندن، می گوید: این نمونه ای دوست داشتنی از تطبیق و استفاده این موجودات از دو محیط بسیار متفاوت برای زندگی است.

اگرچه چندین دهه است که دانشمندان ماهی مرکب cockeye با نام علمی Histioteuthis heteropsis (که با نام ماهی مرکب توت فرنگی نیز شناخته می شود) را می شناسند، اما اخیراً یکی از آنها را در سفری در اطراف جزایر دورافتاده اسنش و سنت هلنا در اقیانوس اطلس دیده اند که به خاطر رنگ عجیبی که داشت نام ماهی مرکب جواهر را به آن دادند. با تاباندن نور ماوراء بنفش بر روی بدن این ماهی مرکب، نقاطی به رنگ قرمز یاقوتی چشمک می زدند.

جیمز مکلین، متصدی ارشد بخش ماهی ها در موزه تاریخ طبیعی، که چراغ قوه با نور ماوراء بنفش خود را در این سفر اکتشافی به همراه برده بود، می گوید: وقتی به فاصله 15 سانتی متری این ماهی می رسید، ناگهان همه چیز قرمز می شود، و هر چه نزدیک تر می شوید، پر رنگ تر می شود.این واقعاً دراماتیک است.

تا آنجا که او می داند، تا به امروز هیچ دانشمند دیگری از تابش نور ماوراءبنفش بر روی حیوانات اعماق دریا استفاده ننموده است. مکلین فهمید که بعضی از آنها از جمله ماهی مرکب جواهر و گرزه ماهی، دارای نقاط قرمز درخشان هستند، و بعضی از آنها مانند فانوس ماهی ها، فاقد آن هستند.

نقاط قرمز اندام هایی هستند که نور را ساطع می نمایند و به نوربر(یا فتوفور، یک اندام غده ای است که به شکل نقاط نورانی بر روی بدن آبزیان مختلف، از جمله ماهی ها و سرپایان دیده می شود) معروف هستند و در واقع زمانی که ماهی مرکب صدها متر زیر آب شنا می نماید، به رنگ آبی می درخشند. اشعه ماوراء بنفش در اعماق دریا وجود ندارد، بنابراین نوربرها در محیط طبیعی خود به رنگ قرمز دیده نمی شوند.

بیشتر بخوانید:

• هزارپای غول پیکر مار کمیاب را خفه کرد

همچون سایر حیوانات، ماهی مرکب نیز از چشم خود برای تماشا استفاده می نماید، اما علاوه بر آن، از نوربرهای درخشان خود برای استتار نیز بهره می برد. انتشار نور چشمک زن می تواند نوعی وسیله ارتباطی ماهی های مرکب با یکدیگر و بعلاوه راهی برای جذب جفت باشد. علاوه بر این، آنها می توانند طعمه خود را فریب دهند، زیرا طعمه آنها فکر می نماید این چشم چیزی برای خوردن است. به اعتقاد آبلت: احتمالاً این ماهی از چشمک زدن و درخشش چشم خود برای استتار، انتخاب جفت، و جذب طعمه استفاده می نماید.

منبع: theguardian

5858