کشتی غرق شده که راز تجارتی 3000 ساله را برملا می نماید - مجله سفرنامه پاریس

به گزارش خبرنگاران به نقل از فرادید، در سال 1320 قبل از میلاد، یک کشتی با بارِ مس و قلع، دو فلز ضروری برای تولیدِ برنز به عنوانِ تکنولوژیِ عالیِ آن عصر، از حیفای امروزی سفر دریایی خود را شروع کرد.

کشتی در طوفان غرق شد و وقتی که در کاوش های سال 1982 کشف شد، به بزرگ ترین مجموعه فلزاتِ تولید نشده عصر برونز که تا به امروز کشف شده و به گنجینه بین المللیِ باستان شناسیِ دریایی که به برترین شکل حفظ شده است، تبدیل شد.

تحقیقِ نو با عنوانِ کشتیِ غرق شده توروس نشان می دهد درحالیکه دو-سوم از قلع موجود در بار کشتی از کوه های توروس در امپراتوریِ هیتی، ترکیه امروزی، به دست آمده است، یک -سوم از آن هزاران مایل دورتر در ازبکستان از معادن استخراج شده است.

نویسندگان این مطالعه می گویند، خاستگاهِ موادِ داخلِ کشتی از وجودِ سیستمِ پیچیده ای از مسیر های تجاری خبر می دهند که صد ها تُن از مواد را از هزاران مایل دورتر به بازار های چندفرهنگیِ مدیترانه منتقل می کرد.

پس از سال ها تحقیق، پیشرفت ها در تجزیه و تحلیلِ ژئوشیمیایی، محققان را قادر ساخت تا تعیین نمایند قلع موجود در کشتی (حدود یک سوم از آن) از معادنِ باستانیِ ازبکستان امروزی به دست آمده که هزاران مایل از محلِ غرق شدنِ کشتی فاصله داشته است. برطبق گفتۀ محققان، این کشف نشان می دهد که شبکه های تجاریِ پیچیده در سراسر آسیای مرکزی و مدیترانه از اواخر عصر برنز وجود داشته اند.

مایکل فراچتی، نویسنده مطالعه و باستان شناس در دانشگاه واشنگتن، می گوید: معدن چیان به شبکه های وسیع بین المللی دسترسی داشتند و ـ به وسیلهِ تجارتِ زمینی و سایرِ اشکالِ اتصال ـ قادر بودند که این کالا های مهم را در مسیر های طولانی حمل نمایند و به مدیترانه برسانند.

منطقه جغرافیایی بین معدنِ موئستون در ازبکستان و ایران و بین النهرین ترکیبی از مسیر های صعب العبور و کوهستانی و ناهموار بوده و تردیدی نیست که با وجود راهزنانِ احتمالی، انتقالِ صد ها تن فلزِ ارزشمند را سخت می نموده است.

فراچتی می گوید: دانستنِ اینکه یک سیستمِ چندفرهنگی، چند منطقه ای و چندبُردار از تجارت، مبادلاتِ قلعِ اوراسیا را در اواخر عصر برونز پایه گذاری نموده است، جالب است. فراچتی می گوید: آنچه به رمز و راز این کشف می افزاید، این حقیقت است که صنعتِ معدن ظاهراً به وسیلهِ جوامعِ محلی کوچکی از کارگرانِ آزاد اداره می شده که خارج از کنترل پادشاهان، امپراتور ها و سازمان های سیاسی درباره بازار آن مذاکره می کردند.

او می گوید: برای آنکه به فهمی از آنچه رخ می داده دست پیدا کنیم، باید بگوییم این مقدار از تجارت، معادلِ کلِ درآمدی بوده که ایالات متحده آمریکا از حلقه های نفتیِ حیاطِ خلوتِ کوچک خود در کانزاس تأمین می نماید.

وقتی کشتیِ اولوبرون در دهه 1980 کشف شد کارشناسان گیج شدند. آن ها نمی دانستند که فلزاتِ موجود در کشتی از کجا آمده است. اما در دهه 1990 بود که برای نخستین بار با استفاده از ایزوتوپ های قلع توانستند بفهمند که قلعِ موجود در اشیاء باستانی از کجا به دست آمده است.

پیشرفت هایی که در سال های اخیر در این تکنولوژی اتفاق افتاده است به محققان امکان داده تا با استفاده از آرایشِ منحصربه فردِ شیمیایی اشیاء باستانی، ردِ قلع موجود در آن ها را در معادن خاص پیدا نمایند.

ترکیبِ ایزوتوپیِ قلع موجود در کشتیِ اولوبرون با ترکیبِ ایزوتوپی قلع در سراسر جهان مقایسه شد و نتایج نشان داد که یک- سوم از فلزی که در کشتی موجود است از معدنِ موئستون در ازبکستان امروزی به دست آمده است.